تلویزیون هایی که امروزه در بازارها یافت می شوند، اکثرا از فناوری HDR پشتیبانی می کنند و کمتر تلویزیون هایی وجود دارند که از این فناوری پشتیبانی نکنند. این فناوری در اساس به میزان محدوده و یا گستره نمایش رنگها در یک تلویزیون اشاره دارد که در تلویزیون های مختلف، نوع و میزان متفاوتی را به خود اختصاص می دهد. ناگفته نماند که در برندهای مختلف، این فناوری به صورت متفاوتی نمایان می شود و ممکن است نوعی از HDR بر روی تلویزیون از برندهای مختلف، تصاویر متفاوت را به نمایش بگذارند. این تفاوت ناشی از نوع پنل، نوع نور پس زمینه، نوع فناوریهای ارتقای کنتراست و سایر تکنولوژیهای به کار رفته در تلویزیونها می باشد. به عبارتی دیگر فناوری HDR، بسته به سایر تکنولوژیهای به کار رفته در تلویزیون، می تواند تصاویر را با کیفیتهای متفاوتی به نمایش بگذارد. اما در حالت کلی باید این نکته را مدنظر داشت که وجود این فناوری در یک تلویزیون و عدم وجود آن در همان تلویزیون می تواند تاثیر مستقیمی بر انتخاب آن تلویزیون توسط مشتری داشته باشد. در این خصوص مطالب زیادی می توان بیان کرد اما هدف از نوشتن این چکیده، معرفی فناوری HDR و انواع آن بوده و همچنین از تاثیر آن در تلویزیون با برندهای متفاوت چشم پوشی می کنیم.
درک مفهوم HDR
HDR مخفف عبارت High Dynamic Range، به معنای محدوده بالای (نمایش رنگ) پویا بوده و همانطور که در بالا اشاره شد به میزان محدوده و یا گستره نمایش رنگها در یک تلویزیون اشاره دارد و تلویزیونی که از این فناوری پشتیبانی می کند، می تواند رنگهای متنوع تری را نسبت به همنوع خود که از این فناوری پشتیبانی نمی کند، به نمایش بگذارد. به عبارتی دیگر نمایش رنگها در یک تلویزیون با فناوری HDR، چه از لحاظ خلوص و چه از لحاظ تنوع رنگ کاملا ملموس بوده و حتی می تواند در هنگام خرید تلویزیون یکی از گزینه هایی باشد که باید مدنظر قرار بگیرد. HDR در یک تلویزیون همچنین موجب می شود که در قسمتهای تاریک و روشن تصاویر، جزئیات بیشتری قابل مشاهده باشد. اهمیت این فناوری تا جایی است که اگر دو تلویزیون را در کنار هم قراردهید، دستگاهی که نسبت کنتراست بهتر و دقت رنگ بالاتری دارد در کنار تلویزیون دیگری که از رزولوشن بالاتر (تعداد پیکسل بیشتر) بهره می‌برد بیشتر به چشم آمده و در واقع برای بینندگان جذاب‌تر خواهد بود. تصویر نمایش داده شده بر روی چنین تلویزیونی برخلاف رزولوشن پایین، طبیعی‌تر و واقعی‌تر خواهد بود. به بیان دیگر یک تلویزیون با رزولوشن Full HD اما با نسبت کنتراست خوب و دقت رنگ بالا همواره می‌تواند یک تلویزیون با رزولوشن 4K و نرخ کنتراست و دقت رنگ حد متوسط را شکست دهد. گستره دینامیکی بالا (HDR) به تلویزیونها این امکان را می‌دهد که ویدیوها و تصاویر را با روشنایی و کنتراست بالاتر و دقت رنگ بیشتر نمایش دهند. بر خلاف افزایش رزولوشن (مثلا افزایش از ۷۲۰P به ۱۰۸۰P (که بلافاصله توسط کاربران قابل تشخیص نیستند) محتوای HDR به سرعت توجه همه را به خود جلب می کند.
انواع HDR
HDR در یک جمله محدوده کنتراست و دقت رنگ را توسعه می‌دهد. قسمتهای روشن تصویر، روشن‌تر خواهند بود و تصاویر اینگونه به نظر می‌رسند که عمق بیشتری دارند. رنگها نیز به گونه‌ای بهبود می‌یابند که انگار به نحوی بهینه‌تر طیفهای آبی، سبز، قرمز و هر آنچه بین آنها قرار دارد نشان داده می‌شوند. احتمالا شما در مورد HDR و نسخه های متعدد آن شنیده اید، به خصوص که تولیدکنندگان و سازندگان محتوا در حال توسعه و اجرای انواع مختلف HDR هستند. درک واقعی محدوده دینامیکی بالا کمی مشکل است. به این دلیل که چندین نسخه با مشخصات خاص خود را دارد. فرمت های رایج HDR شامل HDR10/HDR10+ ، HLG، Dalby Vision و Advanced HDR by Technicolor می باشد و ممکن است تلویزیون ها از یک یا چند فرمت استفاده کنند که مدل هر تلویزیون تعیین می کند با چه فرمت هایی سازگار است.
HDR10
استاندارد HDR فعلی همان HDR10 می باشد که هر تلویزیونی که از HDR پشتیبانی کند، با آن سازگار است. به عبارتی باید گفت که HDR10 حداقل استاندارد HDR است. فرمت HDR10 امکان ارائه روشنایی ۱۰۰۰ نیت و عمق رنگ ۱۰ بیتی را فراهم می کند اما کیفیت محتوای HDR10 بستگی به کیفیت پیاده سازی آن در تلویزیون شما دارد. در صورتی که HDR10 در تلویزیون به خوبی پیاده سازی شده باشد می‌تواند ویدیوهایی با کیفیتی خوب را به نمایش بگذارد. اگرچه این فرمت از HDR بهترین نسخه نیست اما نسبت به تلویزیونی که از قابلیت HDR پشتیبانی نمی کند، می تواند تصاویر بسیار زیباتری را به نمایش بگذارد.
+HDR10
روشنایی در +HDR10 به ۴۰۰۰ نیت می‌رسد و متناسب با آن کنتراست هم افزایش می یابد. اما مهم‌ترین بهبود مربوط به نحوه قرار دادن اطلاعات در محتوا است. در HDR10 ابر داده های مرتبط با HDR که از منبع پخش کننده محتوا منتقل می‌شود ثابت است؛ به این معنی که یک مجموعه از داده‌ها برای تمامی محتوا (مثلاً تمامی یک فیلم) ایجاد می شود. اما در +HDR10 ابر داده‌ها پویا هستند و می‌توانند برای هر فریم ویدیو متفاوت باشند. به عبارت دیگر در +HDR10 هر فریم می‌تواند پارامترهای رنگ، روشنایی و کنتراست مربوط به خود را داشته باشد. نتیجه نهایی این روش موجب می‌شود تصاویر طبیعی‌تر به نظر برسند. به عنوان مثال مناطقی از تصاویر که در HDR10 از نظر رنگ بیش از حد اشباع شده نمایش داده می‌شوند با +HDR10 با جزئیات کامل به نظر می‌رسند.
HLG
بر خلاف دیگر روش‌های HDR که محتوا را از قبل رمزگذاری و آماده استفاده میکنند، سیستم HLG به گونه ای طراحی شده که برای پخش زنده مورد استفاده قرار گیرد. فناوری Hybrid Log-Gamma نیازی به استفاده از ابرداده ندارد، زیرا سازگار با نمایشگرهای SDR و HDR است. HLG تمام کیفیتی که یک HDR باید داشته باشد را ندارد و سطح آن از HDR پایینتر است اما به دلیل ارائه اکثر قابلیتهای HDR، می تواند در نمایشگرهایی که از فرمت HDR پشتیبانی نمیکنند نیز به خوبی محتوای مناسبی را به نمایش بگذارد.
Dolby Vision
دالبی ویژن یکی از فرمتهای پیشرفته HDR است که توسط آزمایشگاه دالبی توسعه داده شده است؛ همان آزمایشگاهی که به ارائه فناوریهای پیشرفته صوتی از جمله دالبی دیجیتال و دالبی اتموس مشهور است. دالبی ویژن شباهت‌های فراوانی با +HDR10 دارد؛ از ابرداده‌های پویا بهره می‌برد اما قابلیت ارائه روشنایی بالاتر ۱۰ هزار نیت را دارا می باشد. اگرچه در این تکنولوژی عمق رنگها ۱۲ بیت است و از ۶۸ میلیارد رنگ پشتیبانی می‌کند اما هنوز هیچ تلویزیونی از عمق رنگ ۱۲ بیتی پشتیبانی نمی‌کند و این حد از روشنایی هم تنها به برخی نمونه‌های آزمایشی از تلویزیونها محدود است. اما قطعا در سال‌های آینده شاهد عرضه تلویزیون‌هایی با پشتیبانی از هر دو مورد خواهیم بود و آن موقع است که دالبی ویژن آماده پذیرش آینده خواهد بود.
کلام آخر
اگرچه در این نوشته در خصوص تکنولوژی HDR و انواع رایج آن سخن گفته شد اما باید بر این نکته واقف بود که متداول ترین و مهم ترین نوع HDR که امروزه در تلویزیون ها مورد استفاده قرار می گیرد +HDR10 و Dolby Vision است و به صراحت نیز می توان گفت که تمام نیازهای یک تلویزیون را برای به نمایش درآوردن بهترین تصاویر برآورده می کنند. نکته دیگری که مستلزم اشاره است این است که اگر محتوای خود را از گیرنده های جدا از تلویزیون پخش می کنید، باید کابل HDMI پخش کننده‌ای که به تلویزیون وصل می‌شود نسخه ۲.۱ باشد تا بتواند پهنای باند مورد نیاز برای انتقال اطلاعات +HDR10 و دالبی ویژن را پوشش دهد.
